Τη στιγμή που
γράφονται αυτές οι γραμμές, οι νεκροί στο Μάτι και στη Ραφήνα είχαν
ξεπεράσει τους 80, ενώ εκφράζονταν φόβοι ότι μπορεί να ξεπεράσουν και
τους εκατό, καθώς υπάρχουν δεκάδες αγνοούμενοι.
Εκατοντάδες ήταν οι
τραυματίες (αρκετοί βαριά), χιλιάδες τα καμένα ή μισοκαμένα σπίτια. Μια
καταστροφή από δασική πυρκαγιά, που δεν έχει ξαναζήσει η χώρα....
Στη δημόσια συζήτηση, τα αστικά ΜΜΕ έχουν αρπάξει από το λαιμό τον
ελληνικό λαό και δεν τον αφήνουν να πάρει ανάσα και κυρίως δεν του
επιτρέπουν να σκεφτεί. Η συγκίνηση εγχύεται με μέγα-σύριγκα, όπως στις
παλιές ελληνικές ταινίες: ανθρώπινα δράματα, γονείς απανθρακωμένοι με τα
παιδάκια τους στην αγκαλιά, καμένα αυτοκίνητα με ζάντες που έλιωσαν,
ηρωικοί ψαράδες-διασώστες, ηρωικοί πυροσβέστες και μπάτσοι, ηρωικοί
εθελοντές διασώστες (πάντα χρειάζονται ήρωες, πραγματικούς ή
κατασκευασμένους, αυτά τα αφηγήματα), αλληλεγγύη, τρόφιμα, νερά κτλ.
Οι
καπιταλιστικές επιχειρήσεις κάνουν διαφήμιση με δωρεές, διάφοροι
ξεπεσμένοι αστέρες διεκδικούν λίγα λεπτά δημοσιότητας με δακρύβρεχτες
αναρτήσεις στα Μέσα «κοινωνικής δικτύωσης, το δάκρυ ρέει κορόμηλο από
παντού (ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, πάντως, διαφημίζουν κανονικά τις
συναυλίες που θα ξαναρχίσουν μετά το τριήμερο «εθνικό πένθος» - οι
μπίζνες δεν μπορούν να περιμένουν), η κυβέρνηση τάζει άμεση αποκατάσταση
των ζημιών (!!!), ο Ερντογάν τηλεφωνεί στον Τσίπρα (λέτε ν' αφήσει και
τους δύο στρατιωτικούς;), ο Πούτιν στέλνει συλλυπητήριο τηλεγράφημα
(λέτε να έρθει τελικά ο Λαβρόφ;), ο Γιούνκερ, η Μέρκελ, ο Μακρόν, ο
Σάντσεθ, το αστικό πολιτικό σύμπαν εκφράζει τη συντριβή του.
Η αστική τάξη το ξέρει καλά αυτό το παιχνίδι. Ο έλεγχος του λαού μέσω
της συγκίνησης, ώστε να μη συνειδητοποιήσει ότι αυτό που συνέβη δεν
είναι ατύχημα αλλά έγκλημα, είναι μια δοκιμασμένη μέθοδος. Η οποία
αποδίδει καλά τις πρώτες ώρες και μέρες μετά την καταστροφή, όταν οι
πάντες βρίσκονται υπό την επήρεια του σοκ. Πόσοι από εμάς δε σκέφτονται
ότι θα μπορούσαν να είχαν βρεθεί τυχαία για μπάνιο στο Μάτι ή στο
Κόκκινο Λιμανάκι και να ήταν τώρα απανθρακωμένοι ή τροφή για τα ψάρια
του αφηνιασμένου εκείνες τις ώρες Νότιου Ευβοϊκού;
Και μόνο που το
σκέφτεσαι, σου «γυρίζει» το μυαλό. Και πάνω εκεί, έρχεται η δακρυσμένη
ρεπόρτερ, ο θλιμμένος άνκορμαν, ο ντεμέκ οργισμένος πανελίστας, ο
ψύχραιμος «ειδικός» και σου σταλάζουν στο μυαλό το ψέμα, τη μισή
αλήθεια, την παραπληροφόρηση. Και το χάνεις το παιχνίδι. Μετά από
μερικές μέρες ξεχνάς, χάνεσαι μέσα στον κυκεώνα των προβλημάτωντης
καθημερινότητας και σου έχει μείνει μόνο η παραπληροφόρηση.
Για να γίνει αληθοφανής η ψεύτικη προπαγάνδα ακούγονται και δόσεις
κριτικής. Κυρίως με τη μορφή ερωτημάτων προς διάφορους αρμόδιους. Τα
οποία απαντώνται κυρίως με υπαινιγμούς που τελειώνουν με την
φράση-κλισέ: «Τώρα είναι ώρα δουλειάς για να βοηθήσουμε τους πληγέντες
συμπολίτες μας, την κριτική θα την κάνουμε μετά». Αυτή η λογική βοηθά
κυρίως τις κυβερνήσεις. Γι' αυτό και την επικαλέστηκε ο Τσίπρας στην
πρώτη κιόλας δήλωσή του: «Τώρα είναι η ώρα της μάχης.
Τώρα δίνουμε όλοι
τη μάχη με τις φλόγες και νομίζω, όταν θα έρθει η στιγμή, θα κάνουμε τις
αποτιμήσεις που πρέπει». Και στο διάγγελμά του: «Τέτοιες ώρες, δεν
υπάρχουν διαφορές. Θα έρθει η ώρα τους, όταν θα αναζητήσουμε -ελπίζω με
σεβασμό στους νεκρούς- τα πώς και τα γιατί». Τα άλλα αστικά κόμματα
συνήθως ακολουθούν αυτή τη γραμμή τις πρώτες μέρες. Ακόμα και ο Περισσός
«μάζεψε» την πρώτη τοποθέτησή του, που μιλούσε για «εγκληματικές
ευθύνες της κυβέρνησης για τις καταστροφές».
Βγήκε ο Κουτσούμπας και
είπε ότι «τούτες τις ώρες προέχει να σταματήσει η πύρινη καταστροφή, να
υπάρξει άμεση, ολόπλευρη βοήθεια σε όλους όσους έχουν πληγεί, στους
τραυματίες, πάνω απ όλα σε όσους έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους, σε
όσους έχουν μείνει άστεγοι με κατεστραμμένες τις περιουσίες τους». Και
κατέληξε: «Αυτά επείγουν να γίνουν σήμερα. Αμέσως μετά θα μιλήσουμε και
για τις μεγάλες εγκληματικές ευθύνες που θυσιάζουν τον άνθρωπο στο βωμό
του κέρδους και της εξαπάτησης».
Πριν παρέλθει ο χρόνος του σοκ, δυο μέρες μετά τον όλεθρο και ενώ η
μακάβρια λίστα συνέχιζε να μεγαλώνει, η συγκυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ
προσπάθησε να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων, ανακοινώνοντας μέτρα
με καθαρά προεκλογικό άρωμα. Μέτρα, ορισμένα από τα οποία δεν είχαν
ανακοινωθεί σε παρόμοιες περιπτώσεις (π.χ. το χειμώνα στη Μάνδρα). Ολα
δείχνουν πως ο Τσίπρας θέλει να μιμηθεί τον Καραμανλή που το 2007
προκήρυξε εκλογές λίγο μετά την εκατόμβη νεκρών και τις τεράστιες
καταστροφές της Ηλείας, και τις κέρδισε. Από μέρος του προβλήματος
προσπαθεί να μετατραπεί σε αποκλειστικό κάτοχο της λύσης, αιφνιδιάζοντας
τα κόμματα της αστικής αντιπολίτευσης, κατά την περίοδο της «εκεχειρίας
του πένθους», πριν αυτά προλάβουν να αρθρώσουν κριτικό λόγο.
Ακόμα και ο Καμμένος, είτε γιατί είχε ενημέρωση από τον Τσίπρα ή από
κάποιων από τους συριζαίους κολλητούς του είτε γιατί «ψυλιάστηκε»
εκλογές, έσπευσε να γυρίσει… υπερπαραγωγή τύπου Τζέιμς Πάρις (ο
χουντικός ελληνοαμερικανός παραγωγός που γύριζε «πατριωτικές» ταινίες),
για να μας «δείξει» τη «συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων στην αντιμετώπιση
των συνεπειών από τις πυρκαγιές στην Αττική».
Κάλεσε και σύσκεψη στο
Πεντάγωνο, με τη συμμετοχή του «πασπαρτού» δημάρχου Ραφήνας-Πικερμίου,
έκανε και δήλωση ότι η φρεγάτα «Ελλη» διέσωσε 100 ανθρώπους, όταν όλοι
ξέρουν ότι διέσωσε μόνο έναν και πως τις περισσότερες διασώσεις τις
έκαναν σκάφη της ακτοπλοΐας και ψαράδες, ενώ το Λιμενικό «ξύπνησε»
αργότερα και το Πολεμικό Ναυτικό ακόμα πιο αργά (βλέπετε, άλλο είναι να
μεταφέρεις την υπουργάρα παρέα με την καρδιά του Μιαούλη και τα οστά της
Μπουμπουλίνας για εθνικιστική φιέστα στα Ψαρά κι άλλο να τρέχεις σε
επιχείρηση διάσωσης ανθρώπων που βούτηκαν στη θάλασσα με καιρό οχτώ
μποφόρ για να σωθούν από τη φωτιά). Και την επομένη των εξαγγελιών, πήρε
αλα μπρατσέτα τον Κατσίκη και τράβηξε πρωί-πρωί για προεκλογική
περιοδεία στον τόπο της καταστροφής και του θανάτου.
Αιφνιδιασμένος ο Μητσοτάκης συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη την Πέμπτη, για να
δει πώς θ' αντιμετωπίσει την κατάσταση. Από την Παρασκευή, που
τελειώνει το «εθνικό πένθος» θα μιλήσουμε για τις τεράστιες ευθύνες της
κυβέρνησης, διέρρευσε ο μηχανισμός προπαγάνδας της Πειραιώς. Προφανώς
πιάστηκαν ανέτοιμοι! Είναι σίγουρο, όμως, ότι τα κόμματα της
αντιπολίτευσης θα αντεπιτεθούν και πως θα ζήσουμε ένα ακόμα πολιτικό
ξεκατίνιασμα, καθώς η αντεπίθεση θα γίνεται επί διάφορων διαχειριστικών
λεπτομερειών, με βασικό μότο την «ανικανότητα» του ενός ή του άλλου
υπουργού ή υπηρεσιακού παράγοντα.
Οχι πως δεν υπάρχει ανικανότητα
(υπάρχει στον υπερθετικό βαθμό), όμως η συζήτηση περί ανικανότητας
θολώνει την αλήθεια, εμποδίζει να γίνει συζήτηση για τα πραγματικά αίτια
αυτού του εγκλήματος και βοηθάει να διαιωνιστεί η ίδια κατάσταση, αφού
κεντρικό διακύβευμα γίνεται το «ποιος είναι πιο ικανός», με στόχο την
αποκόμιση πολιτικής υπεραξίας και με τα μάτια στραμμένα στις κάλπες.
Τούτες τις ώρες πρέπει να πούμε την αλήθεια. Οχι σαν ντετέκτιβ που
προσπαθούν να στήσουν δικογραφία για το τι ακριβώς συνέβη και κάηκε το
Μάτι μαζί με τόσο κόσμο, αλλά με στόχο την αποκάλυψη των πραγματικών
αιτίων αυτού του προδιαγεγραμμένου εγκλήματος, που δεν είναι το πρώτο,
ούτε θα είναι το τελευταίο. Είναι καλύτερα να βάλουμε στην άκρη κάθε
συναισθηματισμό και να μιλήσουμε ψυχρά. Γιατί μετά το σοκ που υποστήκαμε
όλοι, έχει σημασία να σκεφτούμε. Να σκεφτούμε και να βγάλουμε
συμπεράσματα. Αλλιώς, ο πόνος θα περάσει, η οργή θα καταλαγιάσει και
αυτή η τραγωδία θα μπει δίπλα στις άλλες του παρελθόντος, χωρίς να
αφήσει το παραμικρό από άποψη κοινωνικής χρησιμότητας.
Αρκεί να κάνουμε μερικούς απλούς συλλογισμούς πάνω στον βασικό
υπερασπιστικό ισχυρισμό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Με τέτοιον αέρα, και είκοσι
«Καναντέρ» να ρίχναμε δε θα μπορούσαν να κάνουν τίποτα. Ούτε
προλαβαίναμε να εκκενώσουμε τις κατοικημένες περιοχές, λέει ο Τόσκας,
εκλαϊκεύοντας το «ασύμμετρο φαινόμενο» του Τσίπρα. Δηλαδή, κάθε φορά που
σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και δυνατών ανέμων θα τύχει να φυσάει
δυτικός-βορειοδυτικός άνεμος, οι κάτοικοι μιας ολόκληρης περιοχής θα
μαζεύονται και θα κάνουν θυσία στον Αίολο, ζητώντας να μαζέψει στον ασκό
τον Πουνέντε και τον Μαΐστρο και ν' αμολήσει την Οστρια και τον
Γαρμπή, ώστε άμα εκδηλωθεί φωτιά στην καμπούρα της Πεντέλης, αυτή να μην
κάψει την επικράτεια του Ψινάκη και του Μπουρνού, αλλά να κάψει την
επικράτεια του Στεργίου; Πίσω από τον εμφανή παραλογισμό τού «δεν υπήρχε
περίπτωση να κάνουμε τίποτα», κρύβεται ο πιο ωμός εξουσιαστικός
κυνισμός.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά.
- Τα δάση καίγονται και οι δασικές πυρκαγιές γίνονται ολοένα και πιο
καταστροφικές, επειδή τα δάση έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους. Επειδή
πλέον δε γίνονται ούτε τα στοιχειώδη έργα δασοπροστασίας, ούτε τα
απαραίτητα έργα καθαρισμού των πυλώνων της ΔΕΗ και των διαδρομών που
διασχίζει το δίκτυο υψηλής τάσης, ούτε ο καθαρισμός από αδέσποτες
χωματερές.
Τα γράφουμε αναλυτικά σε άλλο άρθρο αυτά (δείτε εδώ)
και δε θα τα επαναλάβουμε. Ο δήμαρχος Πεντέλης είπε σε ραδιοφωνικό
σταθμό ότι η φωτιά μάλλον ξεκίνησε από καλώδιο της ΔΕΗ. Αν είχαν γίνει
οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης, αυτή η πυρκαγιά δε θα είχε εκραγεί
ποτέ. Κι αν είχαν γίνει οι απαιτούμενες εργασίες δασοπροστασίας, η
κίνηση της φωτιάς θα ήταν πιο αργή , διευκολύνοντας έτσι και το έργο της
ανάσχεσής της και την απομάκρυνση των κατοίκων.
- Η δασοπροστασία είναι ο βασικός παράγοντας για την πρόληψη των δασικών
πυρκαγιών (που μπορεί να εκδηλωθούν και για λόγους όχι εξωγενείς αλλά
του ίδιου του κύκλου της ζωής των μεσογειακών δασών) και για τον
περιορισμό του καταστροφικού τους έργου, όταν εκδηλωθούν. Μετά έρχεται η
καταστολή. Ομως και σ' αυτόν τον τομέα υπάρχει η ίδια εγκατάλειψη.
Το 1993 τα τρία τότε κοινοβουλευτικά κόμματα (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΚΚΕ) κατέληξαν
σε ένα κοινό πόρισμα για την προστασία των δασών. Ενα πόρισμα που
βρισκόταν μακριά από τις ανάγκες μιας ουσιαστικής δασοπροστασίας, όμως
αντανακλούσε σ’ ένα βαθμό τις προτάσεις των δασολόγων. Περιλάμβανε
κάποιες σωστές κατευθύνσεις, που αν τις ακολουθούσαν οι κυβερνήσεις τα
πράγματα σήμερα θα ήταν πολύ καλύτερα.
Φυσικά, δεν έγινε τίποτα. Προπαγανδιστική αξία είχε το κοινοβουλευτικό
πόρισμα και τίποτα πέραν αυτής. Κεντρική πρόταση του πορίσματος ήταν η
δημιουργία ενιαίου φορέα δασοπροστασίας, που θα συνένωνε την πρόληψη,
την επαγρύπνηση, την προστασία και τη δασοπυρόσβεση. Αντ’ αυτού, το
1998, τη χρονιά που κάηκε η Πεντέλη, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άλλαξε το
δόγμα της δασοπροστασίας (στη μορφή έστω που είχε εκείνη τη στιγμή, με
την ευθύνη των δασικών υπηρεσιών) και δημιούργησε καινούργιο δόγμα που
περιλαμβάνει μόνο την καταστολή, την οποία ανέθεσε στην Πυροσβεστική. Ο
λόγος; Η εξοικονόμηση δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού. Τα
αποτελέσματα αυτού του νέου δόγματος τα βίωσαν με τον πιο δραματικό
τρόπο οι κάτοικοι της Πελοποννήσου το 2007, της Ανατολικής Αττικής το
2018.
Αυτό που αποτυπώθηκε στις κραυγές «κανένας συντονισμός», «διάλυση του
κράτους», «μας άφησαν αβοήθητους» είναι η πραγματικότητα που υπάρχει εδώ
και χρόνια, αλλά δεν φαινόταν ή κρυβόταν πίσω από κουτοπονηριές του
τύπου «ο καθένας θέλει ένα πυροσβεστικό στην αυλή του». Απλά, και το
2007 στην Πελοπόννησο και τώρα στο Μάτι, αυτή η πραγματικότητα
καταδείχτηκε με τον πιο δραματικό τρόπο, γιατί είχαμε καμένους οικισμούς
και δεκάδες νεκρούς. Οσο καίγονταν μόνο δάση δε μιλούσε κανένας και
σύντομα το ξεχνούσαμε. Ηταν η ρουτίνα των καθημερινών δελτίων θερινών
πυρκαγιών.
Οταν κάηκε η Πάρνηθα, άφησαν μια μικροφωτιά που άναψε στα Δερβενοχώρια
να θεριέψει, να «ταξιδέψει» χιλιόμετρα, να καβαλήσει την κορυφή του
βουνού και να κατακάψει τον εθνικό δρυμό (τότε πια ήταν αργά για τις
δυνάμεις πυρόσβεσης). Το ίδιο ακριβώς συνέβη τώρα στην Ανατολική Αττική.
Αφησαν μια μικρή εστία δασικής πυρκαγιάς στο Νταού Πεντέλης να
θεριέψει, να καβαλήσει την κορυφή και να φτάσει στο Μάτι. Περίμεναν,
λέει, στη λεωφόρο Μαραθώνος, αλλά η φωτιά τους «καβάλησε».
Αν είναι
δυνατόν, με τέτοιον αέρα, να περιμένουν να σβήσουν τη φωτιά (που έχει
στο μεταξύ θεριέψει και σε πλάτος μετώπου και σε ταχύτητα κίνησης) σ'
έναν οδικό άξονα, με «όπλα» μερικά πυροσβεστικά οχήματα! Δεν πρέπει να
περιμένεις μια δασική πυρκαγιά σε κάποιο σημείο. Πρέπει να πας να τη
συναντήσεις όσο πιο νωρίς γίνεται κι αν δεν την έχεις φτάσει νωρίς
πρέπει να κάνεις σχέδιο εγκλωβισμού της, με αντιπυρικές ζώνες και
«αντιπύρ». Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης
συμπληρωματικό μόνο ρόλο θα παίξουν, όχι τον κύριο. Και βέβαια, θα τον
παίξουν όταν υπάρχει σχέδιο κι όχι όταν όλα αφήνονται στην τύχη τους και
οι επιχειρήσεις γίνονται πια μόνο για το θεαθήναι.
Γυρίσαμε έντεκα χρόνια πίσω και διαβάσαμε την εκτενή ανάλυσή μας για τις
πολύνεκρες φωτιές στην Ηλεία. Είναι σαν να γράφτηκε σήμερα, για την
πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική. Σας συστήνουμε να την αναζητήσετε στην
ιστοσελίδα μας και να τη διαβάσετε προσεκτικά, γιατί αναφέρεται σε όλα όσα έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν, τότε και τώρα .
- Πολιτική προστασία σημαίνει ότι δεν επιτρέπεις την οικοδόμηση σε δάση.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις κάνουν το αντίθετο. Ο ένας δασοκτόνος νόμος
διαδέχεται τον άλλο και οι καταπατητές νομιμοποιούνται. Πολιτική
προστασία σημαίνει ότι δεν επιτρέπεις να κόβονται οι δίοδοι προς τη
θάλασσα. Πολιτική προστασία σημαίνει ότι υπάρχει σχέδιο εμπλοκής των
κατοίκων σε περίπτωση πυρκαγιάς και έγκαιρης αποχώρησής τους αν η φωτιά
δεν νικηθεί. Εδώ όχι σχέδιο εμπλοκής δεν υπήρχε, αλλά ούτε καν σχέδιο
απεμπλοκής. Αφησαν τους ανθρώπους να καούν κυριολεκτικά σαν ποντίκια στη
φάκα. Μόνο οι κατασκηνώσεις είχαν σχέδιο εκκένωσης και το εφάρμοσαν μια
χαρά.
Οχι μόνο δεν είχαν κανένα σχέδιο εκκένωσης, αλλά δεν προειδοποίησαν καν
τον κόσμο να φύγει, όταν η φωτιά καβάλησε τον αυχένα της Πεντέλης κι
άρχισε να κατηφορίζει. Ο κόσμος άρχισε να τρέχει πανικόβλητος μόνο όταν η
φωτιά έφτασε μέσα στον οικισμό! Δεν κινητοποίησαν καν το Λιμενικό και
το Πολεμικό Ναυτικό για να μαζέψει τον κόσμο που έπεφτε στη θάλασσα.
Πρώτα βγήκαν οι ψαράδες και μετά από ώρα το Λιμενικό και το Πολεμικό
Ναυτικό. Οταν είδαν τις εικόνες από την τηλεόραση!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου