Οι αγωγοί πίσω από τις εστίες έντασης στη Μεσόγειο

Πριν μερικές μέρες ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, εκδήλωσε την «ανησυχία του για το ενδεχόμενο ενός ατυχήματος στο Αιγαίο».

Εκείνες τις μέρες βρισκόταν σε εξέλιξη τα συλλαλητήρια για την ονομασία της ΠΓΔΜ σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα με εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές.

Αργότερα ακολούθησε μια ασυνήθιστα έντονη....

συζήτηση στην συνάντηση του με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κ. Μητσοτάκη. Το παράδοξο ήταν ότι η ΝΔ συρόμενη από την ακροδεξιά της πτέρυγα ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τις επιδιώξεις της, επίσης, ακροδεξιάς κυβέρνησης των ΗΠΑ στα Βαλκάνια.

Η «ανησυχία» του πρέσβη μεταφράζεται ως εξής: «Μας εμποδίζετε να εντάξουμε την ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ αλλά θέλετε να σας στηρίξουμε στο Αιγαίο;». Ο αμερικάνος πρέσβης δεν είναι κάποιος ασήμαντος γραφειοκράτης της διπλωματίας. Πριν έρθει στην ταραγμένη περιοχή των Βαλκανίων και της ανατολικής Μεσογείου είχε θητεύσει στην Ουκρανία την κρίσιμη τριετία 2013 – 2016 με τα γνωστά αποτελέσματα για τα αμερικάνικα συμφέροντα. Ακολούθησε μάλιστα η βράβευσή του για την «συμβολή του στην ειρήνη».

Τις προηγούμενες μέρες το σύμπλεγμα των βραχονησίδων στα Ίμια, εκτός των άλλων, έγινε πεδίο διπλωματικών πιέσεων των ΗΠΑ προς την Ελλάδα προκειμένου να αρθούν όλα τα εμπόδια για την αποδοχή από την Ελληνική πλευρά της επίτευξης μιας συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ.

Προφανώς, δεν είχαν πρόβλημα με την ελληνική κυβέρνηση αλλά με τα εμπόδια που δημιουργούσε κυρίως η ακροδεξιά πτέρυγα της ΝΔ, η Ορθόδοξη Εκκλησία καθώς και άλλες ακροδεξιές οργανώσεις και σωματεία. Ακολούθησε η …ξαφνική συνάντηση Ν. Κοτζιά –Ντιμιτρόφ στην Βιέννη, οι ταυτόχρονες δηλώσεις Τσίπρα για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων σχετικά με την ΠΓΔΜ και η υποχώρηση των εθνικιστικών κραυγών της ακροδεξιάς αντιπολίτευσης.

Η εκτόνωση της κρίσης στα Ίμια και η αποχώρηση των πολεμικών πλοίων των δύο χωρών είναι προσωρινή. Εξάλλου, η τηλεφωνική επικοινωνία των δύο πρωθυπουργών δεν έγινε μόνο για να ειπωθεί πως κατά λάθος έγινε ο διεμβολισμός του πλοίου αλλά και για την προώθηση και κατοχύρωση των τούρκικων βλέψεων.

Η Τουρκία μπορεί να βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο όμως δεν είναι μια χώρα στο ίδιο επίπεδο της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας με την Ελλάδα. Είναι μία από τις 20 πλουσιότερες χώρες του κόσμου, με ένα Οθωμανικό ιστορικό παρελθόν μιας υπερδύναμης που αντιμετώπισε στο παρελθόν ως ίσος προς ίσον ολόκληρη την δυτική Ευρώπη, αλλά και ένα δυναμικό παρόν.

Σήμερα μάλιστα που ηγεμονεύει το σύγχρονο δυναμικό βιομηχανικό κεφάλαιο της γείτονος και το οποίο αισθάνεται να ασφυκτιά στα όρια που καθορίζουν οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης έχει κάθε λόγο να συμπεριφέρεται με την επιθετικότητα του ισότιμου εταίρου.

Η προσπάθειά της να εισβάλει στην Συρία συντρίβοντας τους Κούρδους στοχεύει τόσο στην αποτροπή της δημιουργίας Κουρδικού κράτους στα σύνορα της (που θα θέτει εκ των πραγμάτων σε αμφισβήτηση την ακεραιότητα και την ενότητα της Τουρκίας) αλλά ακόμα περισσότερο την συμμετοχή της Τουρκίας στον έλεγχο των δρόμων του πετρελαίου και του εμπορίου.

Η εξέλιξη των μαχών στην Αφρίν επικαθορίζει και την στάση της Τουρκίας στην Ανατολική μεσόγειο.

Οι συναντήσεις στην Άγκυρα ανάμεσα στην Τουρκική κυβέρνηση και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον, αλλά και η συνάντηση των αμερικάνων διπλωματών της ευρύτερης περιοχής στην οποία θα συμμετέχουν ο αμερικάνος υπουργός Εξωτερικών, ο υφυπουργός Εξωτερικών για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, Γουές Μίτσελ , ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ και αρκετοί περιφερειακοί ομόλογοι τους, έχει ως σκοπό να ερευνηθούν οι δυνατότητες να αποδεχτεί η Άγκυρα την αμερικάνικη πολιτική στην περιοχή.

Στο πλαίσιο αυτό δεν αποκλείεται στο επόμενο διάστημα να δοθούν ορισμένες χειροπιαστές εγγυήσεις στην Τουρκική πλευρά.

Πόσο μάλλον που εκεί θα παρουσιαστεί η «φιλόδοξη», όπως χαρακτηρίζεται από την αμερικανική πρεσβεία, ενεργειακή ατζέντα των ΗΠΑ και το σχέδιο συντονισμού με πρέσβεις από το Μπακού έως το Βελιγράδι που είναι απαραίτητος για τη στρατηγική των ΗΠΑ.

Τα Βαλκάνια, η Αφρίν, η Μοσούλη, οι σπάνιες γαίες, τα πετρέλαια της Μεσογείου, η πολιτική στρατιωτικής περικύκλωσης της Ρωσίας από τις ΗΠΑ συνδέονται με τη συνολική στρατηγική των ΗΠΑ στην περιοχή. Στρατηγική που περιπλέκεται με το νέο δρόμο του μεταξιού προς την Ευρώπη του Πεκίνου και τις ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες της Γερμανικής ΕΕ.

Η Τουρκία είναι ο σύμμαχος και το αγκάθι ταυτόχρονα σε αυτήν την προσπάθεια των ΗΠΑ να επανακτήσουν το μειωμένο κύρος τους και να δημιουργήσουν ένα στρατηγικής σημασίας ανάχωμα στην περιοχή. Οι ΗΠΑ θέλουν να περιορίσουν το ρόλο της Τουρκίας στο ρόλο μιας ελεγχόμενης περιφερειακής δύναμης. Είναι γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με την εσωτερική δυναμική ανάπτυξης της Τουρκίας, η αστική τάξη της οποίας αναζητά ολοένα και πιο διευρυνόμενο ζωτικό χώρο προς ανατολάς -κυρίως- αλλά και προς την περιοχή των Βαλκανίων και της Μεσογείου.

Ακριβώς επειδή τα οικονομικά συμφέροντα της γείτονος είναι αποφασιστικής σημασίας για το μέλλον της και για το μέλλον του τούρκικου κεφαλαίου που εκπροσωπεί πολιτικά ο Ερντογάν, η επιθετικότητα της Τουρκίας απέναντι στις τάσεις περιορισμού της θα είναι ανάλογη. Αυτό σημαίνει ότι δεν αποκλείεται να έχουμε μεγάλης έντασης θερμά επεισόδια αν η τούρκικη πλευρά νοιώθει να αδικείται, να μένει έξω από την μοιρασιά η ακόμα περισσότερο αν αισθανθεί τον κίνδυνο να οδηγηθεί στην ήττα παντού. Γι’ αυτούς τους λόγους δεν είναι απίθανο να δούμε στις επόμενες μέρες ακόμα και μια κίνηση καλής θέλησης από μεριάς των ΗΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται η συγκρότηση ενός αντιιμπεριαλιστικού κινήματος ειρήνης που θα συσπειρώνει τον ελληνικό λαό και θα συντονίζεται με ανάλογα κινήματα τόσο του Ισραήλ όσο και της Τουρκίας και των άλλων χωρών της περιοχής ώστε να λειτουργούν αποτρεπτικά στο ενδεχόμενο συρράξεων στην περιοχή με ανυπολόγιστες συνέπειες για τους λαούς.

Ήδη στην Τουρκία έχουν δημιουργηθεί πολύ σημαντικές εστίες αντίστασης στον πόλεμο με τελευταίο παράδειγμα την Πανεθνική Ένωση Δικηγόρων Τουρκίας η οποία εξέδωσε ανακοίνωση κατά του πολέμου με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να δηλώσει ότι πρέπει να αφαιρεθεί από το τίτλο τους η λέξη «Τουρκία» και να σύρει σε ανακρίσεις τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Αυτό το παράδειγμα των τούρκων αγωνιστών της ειρήνης πρέπει να ακολουθήσουμε και εμείς αντί ορισμένες οργανώσεις της Αριστεράς να σύρονται άβουλες σε Μακεδονικά συλλαλητήρια της ακροδεξιάς και των δεσποτάδων.

του Σταμάτη Κυριάκη