«Πότε θα κάνει ξαστεριά»… 21 Φλεβάρη 1973: Η κατάληψη της Νομικής

Στις αρχές του 1973, τα ελληνικά Πανεπιστήμια μοιάζουν με καζάνι που βράζει, έτοιμο να εκραγεί. 

Στις 26 Γενάρη, η χούντα δίνει στη δημοσιότητα τον Καταστατικό Χάρτη για την Ανώτατη Παιδεία, με τον οποίο, εκτός των άλλων, επιχειρεί την κατάργηση του φοιτητικού συνδικαλισμού....


Ακολουθεί θύελλα διαμαρτυριών. 

Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται η αποχή σε πολλές σχολές του ΕΜΠ, ενώ σε αποχή κατεβαίνουν και οι σπουδαστές των Σχολών Υπομηχανικών, αλλά και οι σπουδαστές της Σιβιτανιδείου. Σε αποχή κατεβαίνουν και οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Πάτρας. Οξυμένη είναι η κατάσταση και στη Θεσσαλονίκη.

Η χούντα απαντά με συλλήψεις και βία, ενώ στις 4 Φλεβάρη εκδίδεται το νομοθετικό διάταγμα 1347/73, που επιτρέπει την άρση της αναβολής στράτευσης για τους φοιτητές που απέχουν από τα μαθήματα ή προτρέπουν συναδέλφους τους σε αποχή. Ηταν η σπίθα που άναψε τη φωτιά. Στις 14 Φλεβάρη, η αστυνομία παραβιάζει το άσυλο, εισβάλλει στο Πολυτεχνείο και διαλύει με ιδιαίτερη βιαιότητα φοιτητική συγκέντρωση. Μέχρι τις 20 Φλεβάρη έχουν επιστρατευθεί ήδη 97 φοιτητές, στελέχη του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος.

Στις 21 Φλεβάρη πραγματοποιούνται στο κτίριο της Νομικής φοιτητικές συνελεύσεις, με κύριο αίτημα την κατάργηση του μέτρου της στράτευσης. Μέχρι το μεσημέρι έχουν συγκεντρωθεί στη Νομική γύρω στους 4.000 φοιτητές, που απλώνονται σε όλο το κτίριο και δίνουν τον περίφημο «όρκο»: «Εμείς οι φοιτητές των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ορκιζόμεθα εις το όνομα της Ελευθερίας να αγωνισθώμεν μέχρι τέλους διά την κατοχύρωσιν: Των ακαδημαϊκών ελευθεριών, του πανεπιστημιακού ασύλου, της ανακλήσεως όλων των καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων. Ορκιζόμεθα συμπαράστασιν εις όλον τον φοιτητικόν κόσμον της Ελλάδος, ο οποίος βασανίζεται. Η βία και η τρομοκρατία δε θα περάσουν. Ζήτω ο φοιτητικός κόσμος της Ελλάδος».

Οι συγκεντρωμένοι φοιτητές φωνάζουν από την ταράτσα της Νομικής συνθήματα, χορεύουν και τραγουδούν το «Πότε θα κάνει ξαστεριά», ρίχνουν στα πεζοδρόμια αυτοσχέδια τρικ και χειρόγραφες προκηρύξεις. Τα συνθήματα που κυριαρχούν είναι: «Λευτεριά στα αδέλφια μας», «Δημοκρατία», «Δεν περνά ο φασισμός», «Κάτω η χούντα», «Ελλάς Ελλήνων Φυλακισμένων».

Από τις 7 το απόγευμα συγκεντρώνονται γύρω από τη Νομική εκατοντάδες άτομα, εκφράζοντας τη συμπαράστασή τους στους φοιτητές. Η αστυνομία διαλύει βίαια τους συγκεντρωμένους. Ομως, ο κόσμος ξανασυγκεντρώνεται σε λίγο στην οδό Ακαδημίας. Η κατάληψη της Νομικής έληξε αναίμακτα το απόγευμα της άλλης μέρας. Οι φοιτητές αποχωρούν συντεταγμένα, έχοντας σημειώσει μια ουσιαστική νίκη.

Η κατάληψη της Νομικής δεν είναι μόνο η πιο μαζική και θεαματική αντιδικτατορική εκδήλωση στα χρονικά του φοιτητικού κινήματος. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της είναι αφ’ ενός η πολιτικοποίησή της και αφ’ ετέρου η ανοιχτή συμπαράσταση του αθηναϊκού λαού. Ο αγώνας των φοιτητών μαζικοποιείται και απηχεί όλο και πιο έντονα τις αντιδικτατορικές διαθέσεις της πλειοψηφίας των Ελλήνων.

Μετά τη Νομική, τίποτα πια δε θα είναι το ίδιο, καθώς από την ίδια τους την πείρα οι φοιτητές έχουν πειστεί ότι ο αγώνας για ακαδημαϊκές ελευθερίες είναι αξεχώριστος από τον αγώνα για το γκρέμισμα της χούντας, για την ελευθερία. Η αντίστροφη μέτρηση για την εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973 άρχισε…

imerodromos