Αναθεώρηση του ΑΣΤΙΚΟΥ Συντάγματος

Αλήθεια, πόσοι έχετε πάρει χαμπάρι ότι τη βδομάδα που πέρασε ολοκληρώθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος και τη Δευτέρα θα έχουμε την τελική ψηφοφορία, μετά από μια συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών; 

Σίγουρα λίγοι κι απ’ αυτούς ελάχιστοι πρέπει να μπήκαν στον κόπο να παρακολουθήσουν τη σχετική διαδικασία....

Δεν ψέγουμε κανέναν. Απλώς σχολιάζουμε την πλήρη απουσία λαϊκού ενδιαφέροντος για μια διαδικασία που υποτίθεται ότι θα καθορίσει την ουσία του πολιτεύματος. Ποιος δε θυμάται πώς ξεκίνησε αυτή η διαδικασία από τους συριζαίους; Με φιέστα στο προαύλιο της Βουλής με ομιλητή τον Τσίπρα, με υποσχέσεις για λαϊκή συμμετοχή στη διαδικασία (φτιάχτηκε μάλιστα και σχετική επιτροπή, με επικεφαλής κάποιον πανεπιστημιακό) και με τον Κατρούγκαλο να προαναγγέλλει ένα Σύνταγμα… επαναστατικό, με λαϊκά δημοψηφίσματα και τα συναφή.

Μετά, το ξέχασαν και οι ίδιοι, για να το ξαναθυμηθούν κάπου προς το τέλος της θητείας τους. Και πάλι με την ίδια λογική εργαλειοποίησης προς άγραν πολιτικής υπεραξίας. Φυσικά, το θέμα κρατήθηκε αποκλειστικά εντός των κοινοβουλευτικών διαδικασιών, όπως ακριβώς προβλέπει το ισχύον Σύνταγμα για τη διαδικασία αναθεώρησής του. 

Προς αναθεώρηση τέθηκαν διάφορες διατάξεις, πάντα στη λογική της δημιουργίας εντυπώσεων και όχι επειδή είχε διαμορφωθεί η αναγκαία συναίνεση. Ο,τι πρότεινε η ΝΔ και δεν το ήθελε ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν έπαιρνε ούτε τις 151 ψήφους που απαιτούνταν για να καταστεί αναθεωρητέο. Ο,τι πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ και δεν το ήθελε η ΝΔ, έπαιρνε μεν 151 ψήφους, όμως ήταν σίγουρο ότι δεν υπήρχε περίπτωση να περάσει από την επόμενη Βουλή, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ –ακόμα κι αν έβγαινε πρώτο κόμμα- δε θα μπορούσε να συγκεντρώσει τις 180 ψήφους.

Υπήρξαν μόνο δύο διατάξεις που ψηφίστηκαν με πάνω από 180 ψήφους: αυτή που αφορά τις διατάξεις για την ποινική δίωξη υπουργών και αυτή που αφορά τα της εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας. Για τη δεύτερη διάταξη, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ συμφωνούσαν ότι δεν πρέπει να οδηγείται η χώρα σε εκλογές μετά από αδυναμία εκλογής ΠτΔ, όμως για τη διαδικασία εκλογής οι θέσεις τους ήταν μέρα με νύχτα. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε μια μακρά διαδικασία διαδοχικών ψηφοφοριών (εννιά συνολικά), που αν κατέληγαν άκαρπες (σε όλες θα απαιτούνται τουλάχιστον 180 ψήφοι) θα ακολουθούσε απευθείας εκλογή του ΠτΔ από το λαό μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων. 

Αντίθετα, η ΝΔ πρότεινε μια διαδικασία τεσσάρων ψηφοφοριών, στις οποίες η απαιτούμενη πλειοψηφία θα μειώνεται (200, 200, 180, 151), ώστε στο τέλος να εκλέγεται πρόεδρος με απλή πλειοψηφία επί του συνόλου των βουλευτών. Το ίδιο, δηλαδή, που προβλέπεται και τώρα, με τη διαφορά ότι για να πέσει η απαιτούμενη πλειοψηφία θα πρέπει να μεσολαβήσουν εκλογές.

Η ΝΔ έκανε τότε μια κουτοπονηριά. Ψήφισε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε αυτή να πάρει πάνω από 180 ψήφους και να χρειάζονται πλέον 151 στην αναθεωρητική Βουλή για να καθοριστεί το περιεχόμενο της διαδικασίας εκλογής ΠτΔ. Οι συριζαίοι, αντί να χρησιμοποιήσουν κόντρα-κουτοπονηριά (να βάλουν μερικούς δικούς τους βουλευτές να μην ψηφίσουν, ώστε να μη σχηματιστεί πλειοψηφία 180), έβαλαν μπροστά μια συνταγματική μπουρδολογία, σύμφωνα με την οποία η προαναθεωρητική Βουλή δεσμεύει την αναθεωρητική και ως προς την κατεύθυνση της αναθεώρησης. 

Λέμε μπουρδολογία, πρώτον γιατί δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο και δεύτερο επειδή δεν υπάρχει κάποιο πολιτειακό όργανο που να κρίνει ποια άποψη είναι σωστή. Κρίνει η ίδια η Βουλή, με την πλειοψηφία που κάθε φορά υπάρχει. Γράφαμε τότε για τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ, που με το γνωστό του στόμφο παρουσίαζε ο Κατρούγκαλος: και τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ όταν η ΝΔ θα δώσει το δικό της περιεχόμενο στη διάταξη για την εκλογή ΠτΔ; Θα κάνει «ντα» τους νεοδημοκράτες;

Την περασμένη Τετάρτη, παίχτηκε η τελευταία πράξη του δράματος. Και ήταν, φυσικά, κωμωδία. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε πρόταση αντισυνταγματικότητας για τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος! Ο Κατρούγκαλος επανέλαβε την ίδια μπουρδολογία, οι νεοδημοκράτες είχαν έτοιμα τα αντεπιχειρήματα, κανένα άλλο κόμμα δε συντάχθηκε με την πρόταση αντισυνταγματικότητας και αυτή απερρίφθη μετ’ επαίνων και με τον ΣΥΡΙΖΑ να μένει απελπιστικά μόνος. 

 

Η ΝΔ θα ψηφίσει μόνη της (ίσως και με τον Βελόπουλο) τη διάταξη που θα προβλέπει τέσσερις ψηφοφορίες μάξιμουμ και εκλογή ΠτΔ στην τελευταία με 151 ψήφους, χωρίς αυτό να μπορεί να αλλάξει παρά μόνο με μια νέα αναθεώρηση του Συντάγματος.
 
Στο άλλο ζήτημα που απασχόλησε από την αρχή τη διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης, αυτό της ποινικής μεταχείρισης των πολιτικών προσώπων, φαίνεται να διαμορφώνεται συναίνεση για τον περιορισμό της βουλευτικής ασυλίας μόνο σε κατηγορίες που αφορούν την άσκηση των καθηκόντων του βουλευτή και για την κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας για τα αδικήματα που αφορούν μέλη της κυβέρνησης. Δηλαδή, να μην ισχύει η ειδική παραγραφή που ίσχυε μέχρι τώρα, αλλά να ισχύει η παραγραφή που ισχύει και για τους πολίτες. 

 

Έχει παραβρομίσει αυτή η ιστορία με τις απανωτές παραγραφές για πολιτικούς που ενεπλάκησαν σε σκάνδαλα, οπότε έπρεπε να βρουν μια φόρμουλα με την οποία θα μπορούν να κερδίσουν την έξωθεν καλή μαρτυρία. Στο κάτω-κάτω, με την παραγραφή κάποια πολιτικά πρόσωπα έμεναν μονίμως με το στίγμα της κατηγορίας για συμμετοχή σε σκάνδαλο. Ενώ με το δικαστικό ξεκαθάρισμα της υπόθεσής τους (το οποίο στα πρώτα στάδιά του θα διεξάγεται και πάλι από τη Βουλή, γιατί αυτό προβλέπεται από το Σύνταγμα), θα αποδίδονται άσπιλοι και αμόλυντοι στην κοινωνία.
 
Η ΝΔ, για να μην κατηγορηθεί ότι υστερεί σε δημοκρατικότητα, έκανε δεκτή την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την περιβόητη Νομοθετική Πρωτοβουλία Πολιτών. Δηλαδή, να μπορεί ένας ορισμένος αριθμός πολιτών να καταθέτει πρόταση νόμου, η οποία να συζητείται υποχρεωτικά στην Ολομέλεια της Βουλής. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά αυτό το δικαίωμα να το έχουν 100.000 πολίτες, το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ συμφωνεί, η ΝΔ αντιπροτείνει ο αριθμός να αυξηθεί στις 500.000. Πρόκειται, φυσικά, για εξωφρενικό νούμερο. 

 

Ούτε η συγκέντρωση 100.000 υπογραφών κάτω από μια πρόταση νόμου είναι εύκολη υπόθεση. Μόνο κόμμα ή κόμματα μπορούν να οργανώσουν αυτή τη διαδικασία. Ακόμα κι αν παραβλέψουμε αυτή τη δυσκολία, θα πρέπει να πλακώσουμε στις φάπες εκείνους που ισχυρίζονται ότι πρόκειται για θεσμό της άμεσης δημοκρατίας. Για θεσμό της κοροϊδίας ναι. Τίποτα πέραν αυτού. Γιατί κι αν μαζευτούν οι εκατοντάδες χιλιάδες υπογραφές, αυτό που κερδίζουν οι πολίτες θα είναι να συζητηθεί η πρότασή τους στη Βουλή και, φυσικά, ν’ απορριφθεί μετ’ επαίνων από την κυβερνητική πλειοψηφία (διότι πρόταση νόμου μόνο κόντρα στην κυβέρνηση γίνεται). Και μην μας πει κανείς ότι η κυβερνητική πλειοψηφία θα καμφθεί από τον όγκο των υπογραφών που θα μαζευτούν. Γιατί να μην καμφθεί τότε από ογκωδέστερες των υπογραφών λαϊκές κινητοποιήσεις;
 
Αν οι πολίτες θέλουν να επιβάλουν κάτι στην κυβέρνηση, δεν έχουν παρά να αγωνιστούν γι’ αυτό. Ο αγώνας στο δρόμο, σε σύγκρουση με την πολιτική εξουσία και τους μηχανισμούς του αστικού κράτους, μπορεί να επιφέρει αποτελέσματα, όπως έχει αποδειχτεί άπειρες φορές. Η συλλογή υπογραφών υπέρ μιας πρότασης νόμου μπορεί να εξυπηρετήσει μόνο την πολιτική τακτική ενός ή περισσότερων κομμάτων της αντιπολίτευσης. Και θα χρησιμοποιείται αυτή η συλλογή υπογραφών ως όργανο υπονόμευσης του ταξικού αγώνα, όπως ακριβώς χρησιμοποιούνται οι προσφυγές στα διοικητικά δικαστήρια και το ΣτΕ, από τα οποία περιμένουν δικαίωση εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.
 
Για το τέλος αφήσαμε κάτι που έρχεται να μας θυμίσει για ποιου Συντάγματος την αναθεώρηση συζητάμε. Αστικό είναι το Σύνταγμα και αστικό θα παραμείνει. Συντηρητικό μέχρι το μεδούλι, δίκαιο προστασίας της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Και βέβαια, και με τις αλλαγές που έγιναν στις προηγούμενες αναθεωρήσεις και μ’ αυτές που θα γίνουν τώρα, το εν λόγω Σύνταγμα δε γίνεται πιο αστοφιλελεύθερο αλλά πιο συντηρητικό.
 
Σε κάθε Σύνταγμα (ανεξάρτητα από το αν είναι αστικό ή αν είναι προλεταριακό) αποτυπώνεται αυτό που έχει ήδη διαμορφωθεί στη ζωή και αναζητά την κατοχύρωσή του. Η ΝΔ, λοιπόν, προτείνει να προστεθεί στο Σύνταγμα μια διάταξη που πράγματι έχει κατοχυρωθεί στη ζωή, κατά τη διάρκεια των μνημονιακών χρόνων. Προτείνει να προστεθεί στο Σύνταγμα διάταξη που θα κατοχυρώνει το περιβόητο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. «Υστερα από χρόνια υποκρισίας και παλινωδιών από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, το ελληνικό κράτος με πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη θα μεριμνά βάσει Συντάγματος για τη διασφάλιση συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων των πολιτών μέσω ενός συστήματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος», έλεγαν την περασμένη Τρίτη κυβερνητικές πηγές.
 
Το μυαλό ενός που δεν ξέρει από τέτοια κόλπα θα πάει ενδεχομένως στην εξασφάλιση εγγυημένου εισοδήματος ίσου τουλάχιστον με το βασικό μισθό. Αμ δε. Πρόκειται για το γνωστό προνοιακό επίδομα, που θεσπίστηκε κατά τα μνημονιακά χρόνια, με τη σύμφωνη γνώμη ακόμα και του ΔΝΤ, προκειμένου να μην πεθαίνουν από την πείνα οι εντελώς εξαθλιωμένοι. 

 

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αφορά 240.000 νοικοκυριά με 450.000 άτομα, εκ των οποίων 156.000 είναι άνεργοι. Από το σύνολο των οικογενειών, οι 236.000 έχουν ετήσιο εισόδημα μικρότερο από 5.000 ευρώ, ενώ οι 130.000 έχουν μηδενικό εισόδημα. 

 

Ο μέσος όρος παροχής ανά νοικοκυριό είναι 213 ευρώ το μήνα! Μ’ αυτό το ποσό θα διασφαλιστούν «συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης»! Οχι μόνο δε ντρέπονται να το λένε, αλλά έχουν το θράσος να το βάλουν και στο αστικό Σύνταγμα, δίνοντας στην έσχατη φτώχεια το στάτους της… αυξημένης συνταγματικής ισχύος.
 
Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, γιατί όλο αυτό το πανηγύρι πέρασε σχεδόν στα μουλωχτά. Γιατί όλοι έχουν λερωμένη τη φωλιά τους.

ΚΟΝΤΡΑ