Σκέψεις και επιχειρήματα ενάντια στις εξορύξεις των υδρογονανθράκων.

Έφτασε η ώρα που οι πλούσιοι αυτού του κόσμου αποφάσισαν να ανοίξουν το θέμα της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων που υπάρχουν στο Ιόνιο και στη νότια Κρήτη. 

Η συγκυρία ιδανική, η ντόπια κυβέρνηση θετική (σε σημείο δουλοπρέπειας), η “κοινή γνώμη” ανυπομονούσα να “εκμεταλλευτεί” τους φυσικούς πόρους που  βρίσκονται κάτω από τα πόδια της έτσι ώστε να “ξεχρεώσει” και να έρθει η “ανάπτυξη”....

Βρεθήκαμε σε μια μάζωξη που έγινε στις 11/7/14 στην αγορά Αργύρη από την παράταξη που στήριξε στις τοπικές εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ για την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Στην κουβέντα που έγινε ακούστηκαν, εκτός από αοριστολογίες και πολιτικές γενικότητες και ορισμένες ενδιαφέρουσες θεωρήσεις σχετικά με το θέμα της εξόρυξης υδρογονανθράκων στην περιοχή του Πατραικού και του Ιονίου, από κομματικούς αξιωματούχους, από πανεπιστημιακούς, από εκπρόσωπο της greenpeace και από εκλεγμένους αντιπροσώπους. Υποθέτουμε ότι η περιφερειακή παράταξη Αντίσταση Πολιτών ή ο ΣΥΡΙΖΑ θα δημοσιοποιήσει τα πρακτικά ή τουλάχιστον τα συμπεράσματα της εκδήλωσης.

Εμείς, απ’τη δικιά μας οπτική, θα επισημάνουμε ορισμένα θέματα που είτε θίχτηκαν στην εκδήλωση ή δεν αναφέρθηκαν καθόλου.

1) Καταρχήν , πρέπει να θέσουμε το θέμα της σεισμικής δραστηριότητας της περιοχής , μιας και αναφερόμαστε στον Πατραικό και στο Ιόνιο. Δεν υπάρχει μέρα που στην ευρύτερη περιοχή να μην έχει σημειωθεί κάποιος σεισμός. 

Θέτουμε λοιπόν ευθέως δύο ερωτήματα: α) Υπάρχει εξασφάλιση ότι οι κατασκευές για την εξόρυξη υδρογονανθράκων μπορούν να αντέξουν τη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής; και β) Μήπως τα τρυπάνια των ερευνών και των εξορύξεων προκαλέσουν συχνότερους και ισχυρότερους σεισμούς;

2) Από τη διεθνή εμπειρία των εξορύξεων έχουμε πάρα πολλά παραδείγματα “ατυχημάτων”, είτε από αστοχία υλικών , είτε από ανθρώπινο λάθος, είτε από έντονα καιρικά φαινόμενα, είτε τέλος από τη διαδικασία μεταφοράς του πετρελαίου ή του φυσικού αερίου με καράβια και αγωγούς.

3) Σημαντικότατο θέμα είναι και το αν συμβιβάζονται οι ήδη υπάρχουσες δραστηριότητες στην περιοχή με τη νέα δραστηριότητα των εξορύξεων. Και εξηγούμαστε: Στην περιοχή υπάρχει έντονη τουριστική , αλιευτική και ιχθυοκαλλιεργική δραστηριότητα. 

Καταρχήν οι τουρίστες θα συνεχίσουν να έρχονται , όταν οι πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου και η συνεχής παρουσία πετρελαιοφόρων πλοίων θα είναι μέρος του φυσικού τοπίου; 

Θα υπάρξουν τουρίστες που θα έρθουν σε ένα μέρος που η βιομηχανική δραστηριότητα θα είναι η ίδια ή και πιο έντονη από τις περιοχές που ζουν στην καθημερινότητά τους; 

Η αλιεία θα συνεχίσει να υφίσταται ως δραστηριότητα σε μια θαλάσσια περιοχή που η μόλυνση από τις εξορύξεις και η έντονη κινητικότητα των πλοίων θα αναταράσσουν συνεχώς (είτε με την μόλυνση, είτε με τον κυματισμό που προκαλεί κυρίως στις ακτές η κίνησή τους) το χώρο που ζουν και υπάρχουν τα θαλάσσια όντα; 

Η ιχθυοκαλλιέργεια, που είναι πολύ διαδεδομένη και πολύ ανεπτυγμένη , θα συνεχίσει να υπάρχει μετά τη μόλυνση, τη ρύπανση και τους κυματισμούς;

4) Δεν θα μπορούσε να ξεφύγει η διαδικασία έρευνας και εξόρυξης των υδρογονανθράκων από την κυρίαρχη τάση της οικονομικής πρακτικής , δηλαδή της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας.

Ιδιώτες ανέλαβαν τη μέχρι τώρα έρευνα ύπαρξης κοιτασμάτων , ιδιώτες θα έχουν τη διαχείριση των διαγωνισμών για την έρευνα (παρ’ ότι υπάρχει από το 2011 δημόσιος φορέας), ιδιώτες θα έχουν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης και τέλος, ιδιώτες θα πιστοποιούν τους περιβαλλοντικούς όρους (μετρήσεις ρύπανσης, βαθμό αλληλεπίδρασης με τις ήδη υπάρχουσες δραστηριότητες). 

Με δεδομένη την αδυναμία της κεντρικής διοίκησης (είτε λόγω οργάνωσης , είτε λόγω διαφθοράς) μήπως θα πρέπει να μιλάμε για εντελώς ασύδοτη και ανεύθυνη συμπεριφορά των ιδιωτών με στόχο την επιχειρησιακή ευκολία και τη μεγιστοποίηση του κέρδους;

5) Εδώ θα πρέπει να λάβουμε απόλυτα σοβαρά τη διάσταση των επιχειρηματικών δράσεων των ιδιωτών στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού που ζούμε. Κάθε φορά που αποφασίζεται μια επιχειρηματική δραστηριότητα αρχίζει μια χρηματιστηριακή μάχη για την άντληση κεφαλαίων (ως γνωστό οι επιχειρηματίες δεν δουλεύουν με δικά τους κεφάλαια αλλά ζητούν από επενδυτές να βάλουν λεφτά έτσι ώστε να αποκομίσουν και χρηματιστηριακά μετοχικά κέρδη).

 

Οι εταιρείες έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων είναι από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες εταιρείες παγκόσμια. Είναι επίσης γνωστή η πρακτική τους να δημιουργούν καρτέλ και να μοιράζουν τις δουλειές αντί να χτυπά η μια την άλλη και να μειώνεται το κέρδος. Οι 4-5 εταιρείες που θα δώσουν προσφορές για την έρευνα και την εξόρυξη των υδρογονανθράκων το πιο πιθανό είναι να είναι συμφερόντων ενός και μόνο επιχειρηματικού ομίλου, που μέσα από αδιαφανείς μετοχοποιήσεις θα παρουσιάζεται ως 4-5 ανεξάρτητες και εχθρικές μεταξύ τους εταιρείες.

Οι επενδυτές από την άλλη που θα χρηματοδοτήσουν τα επιχειρηματικά σχέδια θα καθοδηγηθούν κατάλληλα από εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων ώστε να επενδύσουν τα χρήματά τους ανάλογα με τις πιθανότητες που θα έχουν οι εταιρείες έρευνας και εξόρυξης ώστε να κερδίσουν το διαγωνισμό. Τον διαγωνισμό θα τον προκηρύξει, όπως είπαμε, ιδιωτική εταιρεία που είναι σίγουρο ότι θα έχει σχέσεις διαπλοκής με τις εταιρείες  που θα διαγωνισθούν και που, σχεδόν βέβαια, θα είναι όλες παρακλάδια του ίδιου επιχειρηματικού ομίλου. 

Όταν λοιπόν ο πρωθυπουργός ανακοινώσει την έναρξη της διαδικασίας έρευνας καταρχήν και εξόρυξης στη συνέχεια, εκατομμύρια ανθρώπων από όλο τον κόσμο θα τρέξουν να αγοράσουν τις μετοχές των εταιρειών που θα λάβουν μέρος στο διαγωνισμό. 

Εταιρείες που θα έχουν ως αρχικό κεφάλαιο 100-150 εκατομμύρια  θα βρεθούν, λόγω της ζήτησης, με μετοχικό κεφάλαιο δισεκατομμυρίων. 

Τη διαφορά αρχικής – τελικής αγοραίας αξίας των μετοχών θα την καρπωθούν εξολοκλήρου και χωρίς καμιά παραγωγική δραστηριότητα οι αρχικοί μεγαλομέτοχοι οι οποίοι θα κερδίσουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που προσδοκούν όχι μέσα από την εξόρυξη αυτή καθ’αυτή, αλλά μέσα από χρηματιστηριακές πράξεις. 

Έχοντας εξασφαλίσει ήδη απίστευτα ποσά οι κύριοι επενδυτές δεν είναι σίγουρο ότι θα συνεχίσουν να ενδιαφέρονται για την επένδυση αυτή καθ’αυτή. Καθυστερήσεις, παζάρια, υπερτιμολογήσεις, φοροαπαλλαγές, εκβιασμοί θα μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση του τόπου που έχει και διαθέτει τον ορυκτό πλούτο. 

Η εξαγγελία του υπουργού ενέργειας και του πρωθυπουργού για το ξεκίνημα της επένδυσης που θα βοηθήσει στην “παραγωγική ανασυγκρότηση” θα δώσει κέρδη στους ιδιώτες επενδυτές και θα βάλει τον τόπο σε μια διαδικασία αναπροσαρμογής των όρων παραχώρησης.  Ήδη σήμερα η κυβέρνηση μιλάει για το ότι το 20% των κερδών που θα έχει η εξόρυξη θα πάνε στις τοπικές κοινωνίες μέσω της αυτοδιοίκησης και το 5% θα πάει στην κεντρική διοίκηση!!! 

Ποιος θα ελέγχει όμως την επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας που θα κάνει την εξόρυξη; Μα αυτό το θέμα το έχει ήδη λύσει η κυβέρνηση που φρόντισε να καταστήσει σαφές ότι η ίδια η εταιρεία θα έχει τον έλεγχο και την διαχείριση των οικονομικών και των περιβαλλοντικών μελετών. Κάπως έτσι η εταιρεία εξόρυξης θα παρουσιάζει είτε μικρά κέρδη , είτε ζημιές και οι τοπικέ κοινωνίες μαζί με την κεντρική κυβέρνηση θα περιμένουν μήπως και η ” ανάπτυξη” τους πετάξει κανένα ψίχουλο.

6) Μιλάει  το υπουργείο και η κυβέρνηση για ύπαρξη νέων θέσεων εργασίας και για μπόλικο χρήμα που θα πέσει στον τόπο. Θα ρωτήσουμε εδώ λοιπόν : Υπάρχουν έμπειροι και εξειδικευμένοι εργάτες στον τόπο που να μπορούν να εργαστούν σε εξόρυξη υδρογονανθράκων; 

Θα πληρώσουν οι εταιρείες την εξειδίκευση ντόπιων εργατών ή θα φέρουν έτοιμους, δοκιμασμένους, δικά τους στελέχη που τα χρησιμοποιούν στην παγκόσμια περιοδεία τους για υπερεκμετάλλευση των κοιτασμάτων; Είναι πολύ χρονοβόρα και πολυέξοδη η χρησιμοποίηση ντόπιων εργατών και επιστημόνων που αμφιβάλλουμε αν χρησιμοποιηθεί κάποιος ντόπιος, παρά μόνο ως χαμάλης ή φύλακας και αυτοί ελάχιστοι.

7) Παγκόσμια υπάρχουν δύο ακραία παραδείγματα, τα οποία αποτελούν και τα όρια μέσα στα οποία κινούνται οι εξορύξεις υδρογονανθράκων. Το ένα είναι η Νορβηγία και το άλλο η Νιγηρία . Θα σας παραθέσουμε συντομότατα τις σκέψεις μας και για τα δύο, εξάλλου περισσότερα μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο.

Η Νορβηγία είναι μια χώρα που έχει όλες τις μορφές ενέργειας στο υπέδαφος , στο έδαφος και στον αέρα της. Έχει κοιτάσματα υδρογονανθράκων ,έχει γεωθερμική ενέργεια από τις ζεστές πηγές καθώς   υπόγεια και επιφανειακά νερά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας και τέλος εκμεταλλεύεται ενεργειακά τον αέρα και τον κυματισμό του Ατλαντικού. Όταν αποφάσισε να εκμεταλλευτεί τους υδρογονάνθρακες δεν αντιμετώπιζε ούτε κεφαλαιακές, ούτε ενεργειακές ανάγκες. 

Έτσι, με όλη την άνεση που προσφέρει η έλλειψη άμεσης ανάγκης, η εξόρυξη υδρογονανθράκων έγινε με γνώμονα τη διατήρηση και διαιώνιση την ευημερίας των κατοίκων της περιοχής. Συστάθηκε κρατική δημόσια εταιρεία που ανέλαβε την εξόρυξη και πώληση των υδρογονανθράκων και η αξία της δραστηριότητας πήγε στα ασφαλιστικά ταμεία των Νορβηγών, στην κοινωνική πολιτική και σε δραστηριότητες που στόχο είχαν την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των κατοίκων .

Αντίθετα στη Νιγηρία, η ιδιωτική πολυεθνική εταιρεία εξόρυξης όρμησε σαν αρπακτικό και πλιατσικολόγησε τον υπέδαφος της περιοχής, κατέστρεψε τεράστιες εκτάσεις, τα δεν κέρδη δεν διανεμήθηκαν ούτε κατ’ ελάχιστο στον ντόπιο πληθυσμό. Επιπλέον, για να μην αρχίσουν να αποζητούν οι ντόπιοι ευημερία και μέρος των κερδών, τους βύθισαν σε εμφύλιο συμμοριτοπόλεμο που χρηματοδοτείται από την ίδια πολυεθνική εταιρεία εξόρυξης. Το αίμα συναγωνίζεται με το πετρέλαιο, στην περιοχή, για το ποιο θα χυθεί πιο γρήγορα.

Διαφθορά, φτώχεια και εμφύλιος στην Νιγηρία, πλούτος, ευημερία και διασφάλισή της στη Νορβηγία.

Εδώ τι λέτε ότι θα συμβεί;

Ας επαναφέρουμε λίγο τον όρο “παραγωγική ανασυγκρότηση” που χρησιμοποιήσαμε προηγουμένως και που η κυβέρνηση τον έχει αναγάγει σε ευαγγέλιο μαζί με τον όρο “ανάπτυξη”. Ο όρος παραγωγική ανασυγκρότηση σημαίνει ότι :

α) η παραγωγή ενός τόπου έχει καταστραφεί και χρειάζεται επανασχεδιασμό

β) η παραγωγή δεν στηρίζει τη ζήτηση και πρέπει να αλλάξει

Τίποτα από τα δύο δεν ισχύει σε πραγματική βάση στον τόπο  γιατί απλούστατα , παραγωγή, με την καπιταλιστική έννοια, δεν υπήρξε ποτέ. Μικρές βιομηχανικές μονάδες υπήρξαν που δεν μπορούσαν να καλύψουν ούτε καν την ντόπια ζήτηση. 

Ακόμα και πρωτογενής γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή του τόπου ποτέ δεν υπήρξε επαρκής ώστε να στηρίξει άνετα ακόμα και αυτή την ανάγκη επιβίωσης των κατοίκων (ένας αιώνας συνεχών μεταναστεύσεων). 

Ας θυμηθούμε σε τι κατάσταση βρισκόταν ο πληθυσμός μέχρι τη δεκαετία 1980 που το χρήμα κινούνταν ελάχιστα και μόνο στην άρχουσα τάξη, που η ύπαιθρος ζούσε με τα απολύτως βασικά και που ακόμα και αυτά έλειπαν, που η βιομηχανία και η βιοτεχνία ήταν αιώνες πίσω από αυτή της Δύσης. 

Η αλλαγή μοντέλου στη δεκαετία του 1980 με την  “σοσιαλιστική” αναδιανομή πλούτου στηρίχτηκε σε δάνεια και διαπλοκή για τον έλεγχο των χρημάτων που έπεφταν σαν βροχή, με αποτέλεσμα να ωφεληθούν μόνο τα περίφημα “νέα τζάκια” και ο φτωχός μέχρι τότε λαός να ζήσει μια ευημερία με ημερομηνία λήξης τη σημερινή εποχή και να πληρώσει ως “τίμιος  και καλός νοικοκύρης” τα σπασμένα με αυτοκτονίες, κατάθλιψη και σκύψιμο του κεφαλιού. 

Παραγωγική ανασυγκρότηση μπορεί να γίνει μόνο αν υπάρχει παραγωγική βάση. Με αυτόν τον όρο προσπαθούν οι κυβερνώντες και τα πανίσχυρα συμφέροντα  που κρύβονται πίσω τους να αρπάξουν ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει σε αυτόν τον τόπο και να χρησιμοποιούν για πάντα τους κατοίκους ως δουλοπάροικους. Αυτό είναι που εσείς ονομάζετε νεοφιλελευθερισμό αλλά εμείς το λέμε νεοφεουδαρχία. 

Μετά από όλα αυτά εμείς προτείνουμε να μην υπάρξει καμιά αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων γιατί:

α) Ενέργεια μπορεί να έχει ο τόπος από τον ήλιο, τον άνεμο και τα νερά (υπάρχουν πάμφθηνες και ήπιες τεχνολογίες που σκόπιμα παραμερίζονται ενώ αντίθετα προωθούνται πανάκριβες και κατ’ επίφαση καθαρές πηγές ενέργειας).

β) Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να θέσουμε σε κίνδυνο το φυσικό περιβάλλον που ζούμε είτε μη λαμβάνοντας υπόψη τα φυσικά φαινόμενα (σεισμοί, καταιγίδες, αέρηδες) είτε επιβαρύνοντάς το με υπερβολικές θαλάσσιες μεταφορές, είτε τέλος εξαιτίας ατυχημάτων από ανθρώπινα λάθη ή αστοχία υλικών.

γ) Δεν πρέπει να κάνουμε πιο ισχυρούς τους νεοφιλελεύθερους επενδυτές γιατί έτσι θα μας ελέγχουν απόλυτα και θα είμαστε έρμαια της εξουσιαστικής τους διάθεσης μέχρι την ολοκληρωτική μας σκλαβοποίηση.

Παίρνουμε ενεργά μέρος στον αγώνα κατά της εκμετάλλευσης των ανθρώπων μέσα από τις “ευκαιρίες” που δημιουργεί το κυνήγι  των φυσικών πόρων σε υπέδαφος, έδαφος και αέρα και συνδέουμε απόλυτα τον αγώνα μας ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων με τον αγώνα των κατοίκων της Χαλκιδικής, με τον αγώνα των κατοίκων της Ηπείρου και Θεσσαλίας ενάντια στην εκτροπή του Αχελώου, με όσους αντιδρούν στην υδρόλυση των χημικών της Συρίας στα νότια της Κρήτης και με τα κινήματα για ελεύθερη κοινή χρήση ακτών και παραλιών καθώς και με οποιονδήποτε αγώνα ενάντια στη δημιουργία πλαστών αναγκών που οδηγεί στην νεοφεουδαρχία που σχεδιάζουν οι εξουσιαστές.

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα δις ή τα τρις που ακούγονται δεν είναι παρά το δόλωμα στη φάκα.Δεν πρόκειται να υπάρξει κανένα όφελος παρά μόνο επιδείνωση της κατάστασης όχι μόνο οικονομικά αλλά και κοινωνικά. 

Να σκέφτεστε και να αναρωτιέστε μόνο αν υπάρχει έστω και ένας επενδυτής που να σκέφτηκε έστω και κατ’ελάχιστο να ωφελήσει και όχι να πλιατσικολογήσει ό,τι θεωρεί ως ευκαιρία. 

Οι σωτήρες με τα λεφτά που θα έρθουν να σώσουν κόσμο δεν είναι παρά στυγνοί εκμεταλλευτές και τύραννοι. Σκεφτείτε τα αφεντικά σας πως θα συμπεριφερόντουσαν σε τέτοιας έκτασης “δουλειές” και μετά αποφασίστε να δώσετε το ελεύθερο να εκμεταλλευτούν τον τόπο και τις ζωές σας.

Και όπως σοφά διατύπωσε ένας φίλος :

“Ούτε ανάπτυξη, ούτε αποανάπτυξη, ζωή ρε μαλάκες, ζωή.”

omniatv