16/6/1945: «Αντίο Καπετάνιε»…

Στις 16 Ιούνη του 1945, στο φαράγγι του Φάγγου στη Μεσούντα, γράφεται ο τραγικός επίλογος για τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ Θανάση Κλάρα – Άρη Βελουχιώτη.

Αποκηρυγμένος από το κόμμα του, το ΚΚΕ, κυνηγημένος από τους Βόιδαρους και τους ‘εθνοφύλακες’, δίνει τέλος στη ζωή του. 

Το κεφάλι του και το κεφάλι του Τζαβέλλα υποχρεώθηκε να κόψει ο αντάρτης Δράκος για να το περιφέρουν σαν λάφυρο και τελικά να το κρεμάσουν στην πλατεία Ρήγα Φεραίου των Τρικάλων οι παρακρατικοί.

Όμως ο Άρης έχει εγγραφεί στην ιστορική μνήμη και στην καρδιά του λαού μας συμβολίζοντας για πάντα την αντίσταση και τον αγώνα μέχρι το τέλος, την νικηφόρα προοπτική και την ταξική αξιοπρέπεια. Την επανάσταση μέχρι τη νίκη....

Δείτε στο βίντεο που παραθέτουμε στο τέλος, πώς αποδίδει κινηματογραφικά στον «Θίασο» ο Θόδωρος Αγγελόπουλος την κουστωδία των κανίβαλων που με νταούλια και ζουρνάδες περιφέρουν σαν τρόπαιο τα κομμένα κεφάλια του Άρη και του Τζαβέλλα, πριν καταλήξουν στον φανοστάτη των Τρικάλων (στο 5.20’)

Σχετικά κείμενα μπορείτε να διαβάσετε και στο μπλογκ μας...

Στη συνέχεια, παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του αντάρτη Δημήτρη Καραθάνου «Αντίο καπετάνιε», εκδόσεις φιλίστωρ, 1996.

«Δεν βαδίζω ενάντια στο Κόμμα, προσπαθώ να το σώσω απ’ το γκρεμό»

Άρης Βελουχιώτης

…Κατόπιν, ο Άρης ανακοίνωσε στη συνέλευση ότι η αποστολή του Πελοπίδα ξεκαθάρισε την υπόθεση, αποδείχτηκε δηλαδή ότι το Π.Γ. του Κόμματος τον εξαπάτησε όταν του υποσχέθηκε στο χωριό Πιτσωτά πως θα του στείλει στην περιοχή της Ηπείρου το φύλλο σύνδεσης για να μπορέσει να θέσει υπόψη των αδελφών κομμάτων την άποψη του.

— Πίστεψαν ίσως, είπε σε συνέχεια ο Άρης, ότι όταν βρεθώ στα σύνορα, θα αναγκαστώ να περάσω χωρίς καμιά σύνδεση, για να ζητήσω άσυλο σαν κυνηγημένος. 

Έτσι, αυτοί ξεμπλέκουν με μένα και την άποψή μου, ησυχάζουν και εφαρμόζουν τη Βάρκιζα που σημαίνει ασυδοσία στις συμμορίες των ταγματασφαλιτών να δολοφονούν, να συλλαμβάνουν και να φυλακίζουν, να βασανίζουν, να βιάζουν και να εξευτελίζουν τους αγωνιστές και τις οικογένειές τους, έτσι ώστε να σβήσει κάθε ίχνος εαμικής οργάνωσης. 

Ε, αυτό δε θα γίνει! 

Εμείς θα κατευθυνθούμε προς Νότο, αλλά από τώρα κιόλας θα στρατολογούμε αντάρτες για αύξηση της δύναμης μας αυτής, που είναι το πρώτο τμήμα του νέου ΕΛΑΣ και όπου μπορούμε θα σχηματίζουμε πολιτικές οργανώσεις του Μετώπου Εθνικής Ανεξαρτησίας, του ΜΕΑ.

Ο Αρης είπε στη Δέσπω, τη μόνη αντάρτισσα που απόμεινε στο τμήμα μετά από τον τραυματισμό της Τούλας, να φροντίσει με τις ΕΠΟΝίτισσες στα χωριά που περνάμε να προστεθεί στο εθνόσημο "ΕΛΑΣ" που υπήρχε στα δίκοχα και στους σκούφους μας ένα "Ν", όπως κι έγινε κι έτσι από τότε κι ύστερα είχαμε το εθνόσημο "ΕΛΑΣ Ν".

Ύστερα από καμιά ώρα αφότου έληξε η συνέλευση, το τμήμα έπαιρνε το δρόμο της επιστροφής προς Νότο, κατά τη Ρούμελη, που ήταν η περιοχή του κέντρου της χώρας, αλλά και που στην περιοχή αυτή ο Αρης είχε τη μεγαλύτερη επιρροή στο λαό, κηρύσσοντας τη συνέχιση του αγώνα κατά της αγγλικής κατοχής και του κράτους της δοσιλογικής δεξιάς και ιδιαίτερα κατά της άγριας τρομοκρατίας που ξαπολύθηκε με συγκεκριμένη επιδίωξη της εξαφάνισης του Εαμικού κινήματος και την πλήρη υποταγή του λαού στους δικούς τους σκοπούς.

Αντίο, καπετάνιε

Ο θάνατος του Άρη Βελουχιώτη, μ' όλες τις τυμπανοκρουσίες, τους αλαλαγμούς αγαλλίασης και τους κανιβαλικούς χορούς που η δοσιλογική δεξιά, εμπνεόμενη και από τους Άγγλους προστάτες της έστησε γύρω στο φανοστάτη της πλατείας των Τρικάλων, εκεί που με τον πιο βάρβαρο και μεσαιωνικό τρόπο, κρέμασε τα κεφάλια του Άρη και του Τζαβέλα, σκόρπισε στο λαό και στους αγωνιστές ανάμεικτα αισθήματα. 

Στην αρχή δεν πίστευαν το γεγονός. Ύστερα απόρησαν. Κι όταν, τελικά, έσβησαν οι αμφιβολίες, θρήνησαν γοερά το χαμό του πρωτοκαπετάνιου, του χιλιοτραγουδισμένου τους Άρη.
 

Δεν ήταν μόνο οι αγωνιστές και σύντροφοι του στο μεγάλο αγώνα της αντίστασης, αυτοί που θρήνησαν. Ήταν οι καταδιωγμένοι, οι κρυμμένοι στις σπηλιές και στις χαράδρες σαν τ' αγρίμια. Ήταν οι αλυσοδεμένοι στα σκοτεινά και μουχλιασμένα μπουντρούμια και στις φυλακές του μεταβαρκιζιανού κράτους. Ήταν το ανώνυμο πλήθος, ο απλός λαός, άντρες, γυναίκες, νέοι και γέροι και τα παιδιά ακόμη.

Ο Άρης πεθαίνοντας, έγινε πικρό μοιρολόγι στα χείλη αμέτρητων Ελληνίδων μανάδων, έγινε ποίημα αθάνατο, τραγούδι ολοζώντανο, έγινε θρύλος.

Η αξιολόγηση της προσωπικότητας του Άρη Βελουχιώτη και η σωστή τοποθέτησή του στη θέση που του ανήκει στην ιστορία του έθνους, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Χρειάζεται πολύπλευρη έρευνα. Κι αυτό είναι έργο της επιστήμης που θα συλλέξει, θα διασταυρώσει, θα επαληθεύσει και θα ερμηνεύσει γεγονότα, ενέργειες και συνέπειες.

Αναμφίβολα, ο Άρης Βελουχιώτης στάθηκε ο πρωτοπόρος, ο εμπνευστής, ο οργανωτής και ο καθοδηγητής του ΕΛΑΣ που ήταν το ένοπλο τμήμα της πιο μαζικής αντιστασιακής οργάνωσης του Ελληνικού Λαού, του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, του ιστορικού ΕΑΜ. Γι' αυτό και η προσφορά του Άρη, δίκαια τον κατατάσσει στην πρώτη σειρά των πρωταγωνιστών του έπους της Εθνικής μας Αντίστασης.

Η καθημερινή ζωή και δράση μου ως απλού αντάρτη κοντά στον Άρη στο τελευταίο και πιο συγκλονιστικό τρίμηνο της ζωής του, μου επιτρέπει να πω ότι ο Άρης Βελουχιώτης ήταν ο τύπος του επαναστάτη αρχηγού που συνέπαιρνε, που πυρπολούσε τις καρδιές των αγωνιστών και ατσάλωνε την πίστη τους στη νίκη. Κοντά στον Άρη ο αγωνιστής-αντάρτης ένιωθε να πολλαπλασιάζονται οι δυνάμεις του και η αντοχή του. Νικούσε κάθε ταλάντευση και κάθε δισταγμό και αψηφούσε τον οποιοδήποτε κίνδυνο.

Στα μαύρα χρόνια της τριπλής φασιστικής κατοχής της πατρίδας μας, το πρόσωπο του Άρη έγινε σύμβολο και σ' αυτό ακουμπούσαν οι πιο φωτεινές ελπίδες του μαχόμενου λαού για εθνική λευτεριά και κοινωνική λύτρωση.

Αναμφίβολα, στον τιτάνιο αγώνα του ελληνικού λαού διακρίθηκαν κι άλλες μορφές αγωνιστών που με την προσφορά και τη δράση τους, έχουν επάξια καταχτήσει περίοπτη θέση στο έπος της εθνικής μας Αντίστασης. Ο Άρης Βελουχιώτης ήταν ο αητός του αγώνα. Αυτός που πρώτος έσυρε της Ελλάδας το χορό στον υπέροχο αγώνα για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά. 

«Έζησα 42 χρόνια. 

Και καλά και άσχημα. 

Σκεφτείτε τώρα τι θα κάνετε εσείς».

Τα τελευταία λόγια του Άρη Βελουχιώτη Πέμπτη 15 Ιουνίου του 1945 και ο Βελουχιώτης φαίνεται να καταλαβαίνει πως φτάνει το τέλος.

Αυτοπυροβολείται και γράφει το ένδοξο τέλος του, με τα ίδια του τα χέρια...

Μια ημέρα αργότερα, στις 16 Ιουνίου, οι εθνοφύλακες θα βρουν τη σορό του.

Κανείς δεν δικαιούται να υπερηφανευτεί ότι έπιασε ζωντανό, ότι νίκησε ή ότι σκότωσε τον αρχηγό του ΕΛΑΣ.

Tα τρία χρόνια ελευθερίας στα βουνά δεν ήταν όνειρο, αλλά μια υποθήκη για το μέλλον»

O λόγος για τον Θανάση Κλάρα, που άφησε την άνετη ζωή του στη Λαμία και πήρε τα βουνά, γράφοντας το όνομα του, ή μάλλον το ψευδώνυμο του «Άρης Βελουχιώτης» στην ιστορία, σαν ίσως την πιο εμβληματική φιγούρα της Αντίστασης.

Σήμερα συμπληρώνονται 73 χρόνια από το θάνατο του.

"Ο πρώτος που άρχισε την Αντίσταση του λαού στα βουνά κι ο τελευταίος που την έκλεισε με τον τραγικό του θάνατο.

Η πρώτη ψυχή του Αγώνα, κι η τελευταία πνοή.

Λίγοι το καταλάβανε όπως ο Άρης, πως οι εχθροί της Ελλάδας (ξένοι και ντόπιοι) θα μετατρέπανε τη νίκη του έθνους σε νίκη των εχθρών του.

Τιμή και δόξα στο ασύγκριτο παλληκάρι.

Τιμή και δόξα και στο λαό που τόνε γέννησε". θα γράψει ο Βαρναλης.

Απο το χέρι του Αρη θα γραφτεί ο όρκος του ΕΛΑΣ, ο όρκος της πρώτης αντάρτικης ομάδας στη Ρούμελη που δόθηκε το 1942 στη Γραμμένη Οξιά.

«Εγώ παιδί του Ελληνικού Λαού, ορκίζομαι να αγωνιστώ πιστά από τις τάξεις του ΕΛΑΣ, χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου, σαν γνήσιος πατριώτης για το διώξιμο του εχθρού από τον τόπο μας,για τις ελευθερίες του Λαού μας, κι ακόμα να είμαι πιστός και άγρυπνος φρουρός προστασίας στην περιουσία και το βιος του αγρότη.

Δέχομαι προκαταβολικά την ποινή του θανάτου αν ατιμάσω την ιδιότητά μου ως πολεμιστής του Έθνους και του Λαού και υπόσχομαι να δοξάσω και να τιμήσω το όπλο που κρατώ και να μην το παραδώσω αν δεν ξεσκλαβωθεί η Πατρίδα μου και δε γίνει ο Λαός νοικοκύρης στον τόπο του»...

"Αντίο, Καπετάνιε επαναστάτη,
καλές εφόδους στην κοιλάδα της σιωπής"

*(Στις 16 Ιουνίου 2011 το ΚΚΕ αποκατέστησε πολιτικά τον Άρη Βελουχιώτη...
χωρίς όμως να αποκαταστήσει την κομματική του ιδιότητα.)


istorika-ntokoumenta